استاندارد TDS آب چیست؟
آیا می‌دانید آگاهی از TDS آب چقدر مهم است؟ در یک جمله باید بگوییم که اگر برای سلامتی خود و اعضای خانواده‌تان اهمیت قائلید؛ باید بدانید که TDS آب چیست.
تی دی اس آب یکی از فاکتورهای ارزیابی سلامت و کیفیت آب آشامیدنی است. این پارامتر مشخص می‌کند که آبی که برای مصرف انتخاب کرده اید؛ تا چه حد دارای املاح معدنی و غیرمعدنی است.
در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم TDS آب آشنا کنیم. پس اگر می‌خواهید اطلاعات خود را در مورد این پارامتر مهم پایش کیفیت آب افزایش دهید؛ تا پایان این مطلب ما را همراهی کنید.
TDS مخفف چیست و چه مفهومی دارد؟
TDS مخفف عبارت Total Dissolved Solids به معنی میزان کل جامدات محلول در آب است. این پارامتر مقدار ذرات جامد محلول در آب اعم از مواد آلی و غیرآلی (معدنی) را تعیین می‌کند.
همچنین باید گفت که TDS آب نشان دهنده مقدار سختی کل آب است. به عبارت دیگر هر چه میزان غلظت مواد جامد معلق در آب زیادتر شود؛ آب سخت‌تر خواهد بود.
بهتر است بدانید که TDS با سختی آب تفاوت دارد. چرا که در محاسبه تی دی اس باید کل مواد معدنی و آلی محلول در آب را اندازه‌گیری کرد، اما برای تعیین سختی آب تنها مقدار منیزیم و کلسیم موجود در آب را محاسبه می‌کنند. در حقیقت می‌توان گفت که این مورد، مهم‌ترین فرق سختی آب و TDS به شمار می‌رود. حال سوال اینجاست که به طور کلی چرا TDS آب طبیعی زیاد میشود؟
علت افزایش تی دی اس آب چیست؟
آبی که از منابع طبیعی بدست می‌آید همواره دارای مقدار زیادی املاح است؛ برخی از این مواد جزو املاح ضروری بدن هستند، اما باید بدانید اغلب آنها سلامت انسان را تهدید می‌کنند، یکی از موارد تهدیدات آن ارتباط بین آب مصرفی و سنگ کلیه می باشد ، آب ناسالم باعث ایجاد سنگ کلیه می شود.
حال به نظر شما این جامدات چطور وارد آب شده و در آن حل می‌شوند؟ به صورت کلی باید گفت که منشا ورود ذرات جامد به آب یا طبیعی است یا غیرطبیعی.
زمانی که آب از روی سنگ‌های معدنی عبور می‌کند؛ بخشی از مواد معدنی را در خود حل خواهد کرد. برخی از املاحی که از این طریق به آب وارد می‌شوند عبارت‌اند از: کلسیم، سدیم، منیزیم، کربنات، بی کربنات، نیترات و … . همچنین تجزیه گیاهان، مواد شیمیایی و گازهای آلی نیز از جمله مواردی هستند که باعث وارد شدن مواد آلی به آب چشمه‌ها و منابع طبیعی می‌شوند.
به جز علل طبیعی، در بسیاری از موارد افزایش تی دی اس آب دارای منشا غیر طبیعی یا انسانی است. به عنوان مثال ورود فاضلاب‌های شهری و صنعتی، رواناب‌های کشاورزی و … نیز باعث افزایش مقدار مواد جامد محلول در آب اعم از نیترات، سولفات و … خواهد شد.
فرقی نمی‌کند که ذرات معلق از چه طریقی وارد آب شده‌اند؛ مهم این است که اگر می‌خواهید آب آشامیدنی بخرید، حتما باید به میزان تی دی اس آن دقت کنید یا اینکه انتخاب بهتری داشته باشید و آب معدنی بنشوید ، آب معدنی سرشار از فواید برای بدن شماست، مقاله فواید آب معدنی برای بدن به شما در انتخاب بهترین اب برای بدنتان کمک خواهد کرد.
سنجش استاندارد بودن یا نبودن آب بوسیله TDS
به نظر شما چرا تعیین TDS آب مهم است؟ به طور کلی وجود جامدات محلول در آب باعث ایجاد طعم، رنگ و بوی نامطبوع در آب می‌شوند؛ به همین دلیل برخی منابع TDS را به عنوان شاخصی جهت تعیین میزان شفافیت آب می‌شناسند، نه فاکتوری برای سنجش سلامت آن.
درست است که شاید نتوان به طور قطع، TDS آب را ملاکی جهت ارزیابی کیفیت آب آشامیدنی دانست؛ اما بهتر است بدانید که این پارامتر یکی از فاکتورهای مهم در سنجش استاندارد بودن آب آشامیدنی به شمار می‌رود.
اما چرا باید تی دی اس را معیاری برای تشخیص استاندارد بودن یا استاندارد نبودن آب شرب دانست؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که TDS آب به زبان ساده بیانگر میزان کل سختی آب است؛ هر چه آب سخت‌تر باشد، کیفیت آن کمتر خواهد بود. همچنین باید گفت که اغلب مواد جامد محلول در آب، برای سلامتی انسان مضر هستند؛ بنابراین لازم است قبل از خرید آب معدنی و هر نوع آب آشامیدنی دیگر مقدار تی دی اس آن را بررسی کرد.
نحوه اندازه گیری TDS آب چگونه است؟
برای سنجش TDS آب اغلب باید از روش‌های آزمایشگاهی استفاده کرد؛ چرا که ذرات جامد محلول در آب با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند. اما اگر می‌خواهید بدون رفتن به آزمایشگاه میزان غلظت کل جامدات موجود در آب را تعیین کنید؛ می‌توانید از دستگاه‌های پرتابل اندازه‌گیری TDS استفاده کنید. به این صورت که دستگاه را درون ظرف آب قرار داده و عدد مندرج روی نمایشگر را بخوانید.
واحد اندازه گیری TDS چیست؟
همانطور که ذکر شد TDS عبارت است از میزان کل مواد جامد محلول در آب. بنابراین برای محاسبه آن باید نسبت جرم کل این مواد به جرم کل آب را اندازه گرفت. به عبارت دیگر باید سنجید که در هر یک لیتر آب چند میلی‌گرم ماده جامد حل شده است.
بنابراین واحد اندازه‌گیری TDS آب عبارت است از میلی‌گرم بر لیتر (mg/L) که در اصطلاح به آن ppm می‌گویند.
مقدار مجاز TDS؛ استاندارد TDS آب در ایران
بر اساس استاندارد آب شرب ایران مقدار TDS مجاز ۱۵۰۰ میلی‌گرم در هر یک لیتر است. با این حال هر چه میزان TDS از این مقادیر کمتر باشد؛ آب سالم‌تر خواهد بود. همچنین لازم به ذکر است که در شرایط ویژه تا تی دی اس ۲۰۰۰ ppm نیز استاندارد محسوب میشود. جدول زیر مقادیر استاندارد TDS آب‌های مختلف را نشان می‌دهد:
| نوع آب | محدوده مجاز TDS (mg/l) |
| آب تازه | کمتر از ۱۰۰۰ |
| آب لب‌شور (مخلوط آب دریا و رودخانه) | بین ۱۰۰۰ تا ده هزار |
| آب شور | بین ده هزار تا ۳۰ هزار |
| آب نمک | بیشتر از ۳۰ هزار |
جالب است بدانید که رسوب گچ در دیواره کتری، سماور، خوردگی و گچ گرفتن لوله‌ها، ایجاد لکه بر روی ظروف، فرسودگی سریع فیلترهای آب و … نشان دهنده بالا بودن مقدار TDS آب شهری است. به همین دلیل توصیه میشود که برای مصارف آشامیدنی از آب معدنی استفاده کنید.
TDS استاندارد آب چقدر است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که مقدار TDS مطلوب آب بین ۲۰ ppm تا ۹۰ ppm است. به عبارت دیگر آب آشامیدنی که در هر یک لیتر خود، دارای مقدار ۲۰ تا ۹۰ میلی‌گرم ماده جامد محلول باشد؛ آب گوارا و سالمی است.
لازم به ذکر است که آب مقطر فاقد هر گونه ذرات معلق در خود است. یعنی اگر آب مقطر را بجوشانید؛ هیچ ماده جامدی در ظرف رسوب نخواهد کرد.
حال که با استاندارد TDS و مقادیر مطلوب آن آشنا شدید؛ بهتر است بدانید که بالا بودن و پایین بودن TDS چه خواصی را در آب ایجاد می‌کند.
آب با TDS بالا چه ویژگی هایی دارد؟
مشخصا بالا بودن مقدار TDS آب باعث کاهش کیفیت و سلامت آب خواهد شد. بر این اساس هر چقدر که میزان کل جامدات محلول در آب از ۹۰ میلی‌گرم در لیتر بیشتر شود؛ احتمال وجود املاح مضر در آن بیشتر خواهد شد.
یکی از مهم‌ترین مضرات نوشیدن آب با TDS بالا، احتمال بروز بیماری‌های قلبی و عروقی به دلیل افزایش غلظت خون است. همچنین لازم به ذکر است که مواد معدنی نظیر نیترات، سولفات، آرسنیک و … که از جمله املاح سمی آب به شمار می‌روند؛ در آب‌های دارای تی دی اس بالا به وفور یافت میشود.
جالب است بدانید که مواد شوینده در مجاورت آب‌های دارای جامدات محلول بالا، کمتر کف می‌کنند. به لحاظ طعم و رنگ نیز باید گفت که بالا بودن TDS آب باعث ایجاد طعم فلزی یا عدم شفافیت آب خواهد شد.
آب دارای TDS پایین چه ویژگی هایی دارد؟
ممکن است اینطور برداشت کنید که پایین بودن TDS آب یک مزیت است. اما باید بگوییم که اگر تی دی اس از مقدار مطلوب خود (۲۰-۹۰ ppm) کمتر باشد؛ کیفیت آب را پایین خواهد آورد.
آب‌های دارای TDS پایین بی مزه و یا تلخ هستند. بنابراین می‌توان گفت که کاهش بیش از حد TDS نیز اثر نامطلوبی بر طعم آب خواهد داشت. به جز این، با از بین رفتن تمام مواد معدنی و آلی محلول در آب، املاح ضروری آب هم از بین خواهد رفت؛ در نتیجه کیفیت آب پایین می‌آید.
در پایان ممکن است این سوال در ذهن‌تان بوجود بیاید که آب آشامیدنی با کیفیت، دارای چه تی دی اسی است؟
رابطه TDS و کیفیت آب آشامیدنی
گفتیم که برای سنجش کیفیت و سلامت آب می‌توان از معیار TDS استفاده کرد. بنابراین پیشنهاد میشود که قبل از خرید انواع آب معدنی یا آب آشامیدنی، مقدار TDS آنها را از طریق اطلاعات مندرج روی بطری، کنترل کنید.
در جدول زیر رابطه TDS و کیفیت آب بر اساس استاندارد سازمان بهداشت جهانی، آورده شده است؛ شما می‌توانید با توجه به این جدول بهترین آب آشامیدنی را برای مصرف روزانه خود و خانواده انتخاب نمایید.
| محدوده TDS (ppm) | کیفیت |
| کمتر از ۳۰۰ | عالی |
| بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ | خوب |
| بین ۶۰۰ تا ۹۰۰ | معمولی |
| بین ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ | بد |
| بیشتر از ۱۲۰۰ | غیر قابل قبول |
