مقایسه آنتی بادی واکسن و آنتی بادی ابتلا به بیماری کرونا
این مقاله بیان می‌کند که آنتی بادیها چه هستند، چگونه عمل می‌کنند و آنتی بادی حاصل از واکسن با آنتی بادی حاصل از ابتلا به بیماری چه تفاوت‌هایی دارند.
آنتی بادی چیست؟
آنتی بادیها پروتئین‌هایی هستند که سیستم ایمنی در واکنش به بیماری یا واکسن تولید می‌کند. آنها در سطح سلول‌های مهم سیستم ایمنی به نام سلول‌های B وجود دارند. علاوه بر سلول‌های B، سلول‌های T هم به به سیستم ایمنی کمک می‌کنند تا آنتی بادی ترشح کند.
آزمایش‌های آنتی بادی می‌تواند واکنش آنتی بادی بدن به یک ویروس خاص را کشف کند. وقتی آزمایش این آنتی بادیها را پیدا می‌کند، مشخص می‌کند که شخص قبلا دچار بیماری مانند کووید ۱۹ شده یا واکسن آن را زده است. بنابراین، آنتی بادیها نشانه‌ای هستند که فرد احتمالا در مقابل ابتلا به بیماری در آینده ایمن است.
چگونگی نقش آنتی بادی در شکست عفونت‌ها
آنتی بادیها نقش کلیدی در مبارزه با انواع خاصی از بیماری‌ها را دارند. آنها با سایر بخش‌های سیستم ایمنی همکاری می‌کنند تا پاتوژن‌ها (باکتری‌ها یا ویروس‌هایی که باعث بیماری می‌شوند) را از بین ببرند. این پاتوژن‌ها شامل ویروس بیماری کووید ۱۹ (سارس- کووید ۲) هم می‌شود.
با این وجود مدتی طول میکشد تا آنتی بادیها عمل کنند. اگر سیستم ایمنی شما هرگز پیش از این با یک نوع ویروس خاص درگیر نشده است، آنتی بادی آماده‌ای برای آن ویروس ندارد.
– آنتی بادی‌های خنثی کننده
آنتی بادیها به شکل خیلی دقیقی به نقطه مشخصی از ویروسی معین متصل می‌شوند. بنابراین مدتی طول میکشد تا سیستم ایمنی متوجه شود که دقیقا کدام آنتی بادی در خنثی کردن یک ویروس اثر دارد.
این یکی از دلایلی است که پس از ابتلا به ویروس جدیدی، مدتی طول میکشد تا بهتر شوید. با توجه به نوع خاص آنتی بادی، چند هفته یا بیشتر طول میکشد تا آنتی بادی مناسب به مقدار کافی و زیاد تولید شود.
چرا آنتی بادی واکسن ؟
اگرچه آنتی بادیها برای مبارزه و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها مهم هستند، اما تمام آنتی بادی‌هایی که بدن در مقابل یک ویروس تولید می‌کند، موثر نیستند.
برای مثال، سلول‌های B مختلف در بدن، چندین آنتی بادی متفاوت را تولید می‌کنند که به بخش‌های مختلف بدن متصل می‌شوند. اما، فقط اتصال به تعدادی از این بخش‌ها واقعا ویروس را غیر فعال می‌کند. پس برای اینکه واکسن موثر باشد، باید آنتی بادی خنثی کننده تولید کند.
انواع آنتی بادیها
بدن معمولا در ابتدا یک نوع آنتی بادی خاص به نام IgM تولید می‌کند. گاهی اوقات، پزشکان میزان آنتی بادی‌های IgM را آزمایش می‌کنند تا ببینند که آیا اخیرا مبتلا به ویروس خاصی شده‌اید. برای مثال، پزشکان معمولا از این نوع آزمایش استفاده می‌کنند تا ابتلای اخیر به ویروس هپاتیت ب را بررسی کنند.
مدت کوتاهی بعد، بدن انواع دیگر آنتی بادیها را تولید می‌کند. یک نوع بسیار مهم آنتی بادیها، آنتی بادی‌های IgG است. این آنتی بادیها مدت بیشتری از آنتی بادی‌های IgM زنده می‌مانند.
آنتی بادی‌های IgG برای کنترل بیماری اولیه و پیشگیری از ابتلا به همین بیماری در آینده در صورت قرار گرفتن در معرض آن بسیار مهم هستند.
پس آنتی بادی ها
آنتی بادیها سیستم ایمنی را تحریک می کنند تا با بیماری مبارزه کند. آنها به نقطه مشخصی از ویروس وصل می‌شوند تا با آن مقابله کنند.
آنتی بادی‌های IgM اولین آنتی بادی است که بدن تولید می‌کند. سپس، بدن آنتی بادی‌های IgG را تولید می‌کند. این آنتی بادیها مدت طولانی‌تری از آنتی بادی‌های IgM دوام می‌آورند و برای پیشگیری از ابتلا به بیماری در آینده بسیار مهم هستند.
چگونگی پیشگیری آنتی بادیها از بیماری‌ها
پس از ابتلا به بیماری، سلول‌های B و سلول‌های T خاصی که ویروس را تشخیص می‌دهند، به مدت طولانی باقی می‌مانند. بعد اگر دوباره در معرض همان ویروس قرار بگیرند (یا پاتوژن دیگری)، این سلول‌های خاطره‌ای خاص، آن را به سرعت تشخیص می‌دهند و واکنش نشان می‌دهند.
وقتی این اتفاق می‌افتد، بیمار نمی‌شوید یا اگر بیمار شوید، معمولا نوع خفیفی از آن بیماری است.
به این وضعیت، ایمنی پیشگیرانه به بیماری می‌گویند. با توجه به شرایط، ایمنی تا چند ماه یا چند سال طول میکشد.
همچنین ممکن است ایمنی نسبی پیدا کرده باشید. این مزیتی برای سیستم ایمنی محسوب می‌شود که تا حدی و نه به طور کامل ایمنی ایجاد می‌کند.
آنتی بادی‌های کووید ۱۹
آنتی بادیها نقش بسیار مهمی در درمان و پیشگیری از بیماری‌ها دارند. به همین دلیل است که دانشمندان بسیار علاقمندند که نقش آنتی بادیها را در درمان کووید ۱۹ بفهمند.
-پلاسما درمانی کرونا
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، مجوز استفاده اضطراری به برخی از درمان‌های کووید ۱۹ را داده است. برخی از این درمان‌ها عبارتند از استفاده از پلاسمای (بخش شفاف و مایع خون) اهدایی افرادی که از این بیماری بهبود پیدا کرده‌اند.
عقیده بر این است که پلاسما حاوی آنتی بادی‌هایی در مقابل این ویروس است که احتمالا به اشخاص کمک می‌کند، سریعتر بهبود پیدا کنند.
-آنتی بادی‌های مصنوعی
همچنین محققان به شدت روی ارائه درمان‌های پیشروی آنتی بادی‌های (شیمیایی) مصنوعی کار می‌کنند که در نهایت بخش مهمی از درمان است. فرآوده‌های آنتی بادی مجوز استفاده اضطراری را از FDA گرفته‌اند. این آنتی بادیها بویژه در مرحله ابتدایی بیماری بسیار موثر هستند.
-واکسن‌ها
بررسی چگونگی تاثیر آنتی بادیها بر کووید ۱۹، در ارائه و ساخت واکسن‌های موفق هم بسیار اهمیت دارد. همچنین این اطلاعات در ارزیابی این موضوع هم مهم است که ایمنی به کووید ۱۹، چه از ابتلا به بیماری و چه از واکسن، چگونه در طول زمان کاهش پیدا می‌کند. این یافته‌ها به دانشمندان کمک می‌کند که مشخص کنند افراد چه زمانی به تزریق واکسن یادآور یا تقویت ایمنی‌شان نیاز دارند.
-سلول‌های T
داشتن ایمنی مطلوب به کووید ۱۹ نیازمند آنتی بادی‌های خنثی کننده و پاسخ قوی سلول T است. خبر خوب این است که تحقیقی دریافته است که سلول‌های T به طور زیادی در اشخاصی که از کووید ۱۹ بهبود پیدا کرده‌اند، سالم و دست نخورده باقی مانده اند.
به علاوه در ماه اوت سال ۲۰۲۱ مطالعه‌ای در نشریه ایمیونیتی (Immunity) به چاپ رسید که دریافته بود پیام رسان‌های RNA (mRNA) واکسن‌های کووید ۱۹ باعث ارائه یک پاسخ قوی از جانب سلول‌های T بدن می‌شوند.
آنتی بادی‌های حاصل از ابتلا به بیماری‌ها
هنگامی در طول ابتلا به بیماری، آنتی بادی در بدنتان بوجود می‌آید که بدن برای حفاظت از شما واکنش نشان می‌دهد. ابتدا، سیستم ایمنی فرایند تشخیص ویروس را انجام می‌دهد و در آخر آنتی بادی‌های موثر را می‌سازد.
سلول‌های B شما، برای بخش‌های مختلف یک ویروس، آنتی بادی می‌سازند. برخی از آنتی بادی‌هایی که بدنتان می‌سازد، موثر هستند و برخی هم موثر نیستند. این آنتی بادیها کمک می‌کنند تا بدن ویروس را از بین ببرد و بهبود بیایبد.
خوشبختانه، بعضی از این آنتی بادیها از شما در مقابل ابتلا به بیماری‌هایی در آینده محافظت می‌کنند. برای مثال، به نظر می‌رسد که بیماری کووید ۱۹ به شما ایمنی نسبتا بالایی، حداقل در کوتاه مدت، در مقابل ابتلای مجدد به این بیماری می‌دهد. با این وجود، هنوز مشخص نیست که این ایمنی چقدر باقی می‌ماند.
با این حال، خیلی نادر است که دوباره مبتلا به ویروس سارس- کووید شوید. به این خاطر که این ویروس خیلی شایع است، اگر ابتلا به این بیماری، حداقل کمی حفاظت ایجاد نمی‌کرد، پس باید انتظار می‌رفت که تعداد خیلی بیشتری برای بار دوم مبتلا به این ویروس شوند.
داده‌های واکسن اوت ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که احتمال ابتلای مجدد به ویروس کووید ۱۹ در افرادی که واکسینه نشده‌اند، ۳۴. ۲ برابر بیشتر از افرادی است که واکسن کووید ۱۹ زده‌اند.
همچنین مطالعات نشان داده‌اند که به نظر می‌رسد افرادی با علائم کووید ۱۹، آنتی بادی‌های خنثی کننده موثری را تولید می‌کنند. دانشمندان از تجربه بدست آمده از سایر ویروس‌ها تصور می‌کنند که این یعنی ابتلا به کووید ۱۹ احتمالا منجر به حداقل سطحی از ایمنی در مقابل ابتلا به این بیماری در آینده می‌شود.
به علاوه، مطالعات حیوانی نشان می‌دهد که حداقل سطحی از ایمنی پیشگیرانه از حفاظت آنتی بادی بدست می‌آید.
ایمنی طبیعی چقدر دوام دارد؟
انواع مختلف ویروس‌ها از نظر طول ایمنی پیشگیرانه پس از ابتلا به بیماری با یکدیگر تفاوت دارند.
برخی از ویروس‌ها نسبتا سریعتر جهش می‌کنند. یعنی وقتی در معرض سویه‌های جدیدی از ویروس قرار می‌گیرید، ممکن است آنتی بادی‌های قبلی در بدنتان موثر نباشند.
ایمنی به برخی از انواع ویروس کرونا ممکن است، کوتاه مدت باشد. برای مثال، برخی از افراد ممکن است فصل به فصل دچار کرونا ویروس خاصی با علائم سرماخوردگی شوند.
اما ویروس‌های کرونا به سرعت ویروس‌هایی مانند آنفولانزا جهش نمی‌کنند. این می‌تواند به این معنی باشد که ایمنی پیشگیرانه برای کووید ۱۹ بیشتر از بیماری‌هایی مانند آنفولانزا دوام دارد.
به نظر می‌رسد که آنتی بادی‌های کووید ۱۹ در ماه‌های پس از بیماری کاهش پیدا می‌کنند. اگرچه این اتفاق برای تمام بیماری‌های واگیر دار می‌افتد. بنابراین این لزوما به معنی آن نیست که ایمنی پیشگیرانه در حال کاهش است.
سلول‌های B ممکن است تولید آنتی بادی خود را در ماه‌های پس از بیماری کاهش دهند. اما سلول‌های B خاطره‌ای می‌توانند تا سال‌ها بعد در جریان خون باشند. فرض این است که این سلول‌های B در صورت قرار گیری دوباره در مقابل ویروس، می‌توانند شروع به ترشح آنتی بادی درست کنند.
دانشمندان پس از بررسی طولانی مدت یک ویروس می‌توانند بر اساس آزمایش خون مشخص کنند که آیا فرد ایمن است. برای مثال، آنها ممکن است غلظت مشخصی از یک نوع آنتی بادی خاص را بررسی کنند. به دلیل اینکه سیستم ایمنی اشخاص پاسخ‌های خیلی متفاوتی را به بیماری می‌دهد، برای دانشمندان سخت است که به طور دقیق تعیین کنند ایمنی طبیعی به کووید ۱۹ چقدر دوام دارد. فراموش نکنیم ما هم می توانیم با انجام اصولی فعالیت هایی مثل : مدیریت استرس و اضطراب ، مصرف بهترین مکمل های مناسب برای تقویت سیستم ایمنی بدن ، داشتن میزان خواب کافی و ورزش های ساده و بدون هزینه ایی مثل پیاده روی البته بر اساس اصول که ما در هر کدام از مقالات به صورت اختصاصی به آن پرداخته ایم ، سیستم ایمنی بدنتان را چندین برابر قوی تر کنید.
سیستم‌های ایمنی افراد واکنش یکدست‌تری را به واکسن نشان می دهند و به همین دلیل است که دانشمندان استفاده از واکسن کووید ۱۹ را حتی به افرادی که دچار این بیماری شده‌اند، توصیه می‌کنند.
به خاطر جدید بودن بیماری کووید ۱۹، دانشمندان باید بررسی کنند که این ویروس در بلند مدت چه شکلی می‌شود. در مطالعه‌ای، محققان آنتی بادی‌هایی را در بدن اکثر افرادی یافتند که سه ماه از تجربه علائم کووید ۱۹ در آنها گذشته بود. همچنین میزان دوام ایمنی تحت تاثیر این موضوع است که آیا شخص دچار کرونای بی‌علامت، خفیف یا شدید شده است.
جمع بندی
- ایمنی طبیعی از ابتلا به آن بیماری بدست می‌آید. این ایمنی از بدن در مقابل ابتلای دوباره به همان بیماری، حداقل در کوتاه مدت محافظت می‌کند.
- میزان دوام ایمنی طبیعی بستگی به ویروس و سرعت جهش آن دارد.
آنتی بادی‌های حاصل از واکسن زدن
واکسن روشی است که بدن با استفاده از آن بدون بیمار شدن، ایمنی پیشگیرانه بدست می‌آورد. انواع مختلف واکسن‌ها به شکل‌های مختلفی این کار را انجام می‌دهند.
صرفنظر از اینکه هر واکسن چگونه ویروس را وارد بدن می‌کند، اساسا همه واکسن‌ها کارهای مشابهی را انجام می‌دهند:
- آنها سیستم ایمنی را در معرض یک یا چند پروتئین ویروس (یا پاتوژن دیگری) قرار می‌دهند.
- همین قرارگیری سیستم ایمنی شما را به سمت ساخت سلول‌های B هدایت می‌کند.
- سپس، این سلول‌های B آنتی بادی‌های خاصی را تولید می‌کنند که می‌توانند با یک ویروس خاص مبارزه کنند.
فرآیند واکسیناسیون، بدن را وادار می‌کند تا سلول‌های B خاطره‌ای تولید کنند، مثل زمانیکه بدن به بیماری مبتلا شده است. اگر در معرض ویروس قرار گرفته باشید، این سلول‌های B فورا وارد عمل می‌شوند و آنتی بادی‌هایی را آزاد می‌کنند که ویروس را هدف قرار می‌دهد.
این آنتی بادیها قبل از بیمار شدنتان جلوی ویروس را می‌گیرند. یا در بعضی از موارد ممکن است بیمار شوید، اما شدت بیماری خیلی خفیف است که به این خاطر است که سیستم ایمنی شما مزیتی را دارد که در صورت عدم تزریق واکسن، آن را نداشت.
واکسن زدن بهتره یا کرونا گرفتن
ایمنی طبیعی و ایمنی واکسن شباهت‌های زیاد و تعدادی تفاوت دارند. برای مثال، در پاسخ به یک ویروس زنده، آنتی بادی‌های IgM معمولا اول وارد عمل می‌شوند و به دنبال آنها آنتی بادی‌های IgG و انواع دیگر آنتی بادیها وارد می‌شوند.
و درست مثل شرایط ابتلا به بیماری، ایمنی پیشگیرانه از همان لحظه دریافت واکسن آغاز نمی‌شود. دو هفته یا بیشتر طول میکشد تا سیستم ایمنی آنتی بادیها و گروه‌های سلول B را که نیاز دارد تشکیل دهد. به همین دلیل است که از همان لحظه دریافت واکسن، ایمنی کامل را بدست نمی‌آورید.
معمولا، آنتی بادی‌هایی که از واکسن دریافت می‌کنید، از همان نوع آنتی بادی‌هایی است که پس از ابتلا به بیماری در بدنتان بوجود می‌آید. یکی از تفاوت‌ها این است که بعضی از انواع خاص واکسن‌ها، تنها بخشی از ویروس مربوطه را به سیستم ایمنی نشان می‌دهند. به همین خاطر، سیستم ایمنی، آنتی بادی‌های خیلی متفاوتی را مثل زمان ابتلا به بیماری تولید نمی‌کند.
با این وجود، این به معنی آن نیست که این آنتی بادی‌های تولید شده از آنتی بادی‌های تولید شده در طول بیماری اثر کمتری دارند. این موضوع فقط به صورت نظری بیان شده است که شخصی که دچار بیماری شده، احتمالا آنتی بادی‌های اضافه‌ای دارد. (که بسیاری از آنها احتمالا بی اثر است.)
محققان برای ساخت واکسن به دقت، بخش خاصی از ویروس را انتخاب می‌کنند که در مطالعات پیش بالینی نشان داده است باعث تحریک واکنش آنتی بادی می‌شود که به طور موثر ویروس را خنثی می‌کند.
ایمنی واکسن
ایمنی پیشگیرانه‌ای که در طول زمان ایجاد می‌شود.
احتمالا آنتی بادی خاصی وارد بدن می‌شود که در مبارزه با ویروس موثر تشخیص داده شده است.
آنتی بادی خاصی که وارد بدن شده در مبارزه با ویروس موثر است.
واکسن بدون داشتن خطرات عوارض ابتلا به ویروس، ایمنی ایجاد می‌کند.
ایمنی واکسن بهتر است یا ایمنی طبیعی
ایمنی پیشگیرانه‌ای که در طول زمان ایجاد می‌شود.
بدن احتمالا انواع زیادی از آنتی بادیها را در واکنش به بیماری تولید می‌کند.
این آنتی بادی خاصی که از طریق ابتلا به بیماری بدست آمده در مبارزه با ویروس موثر است.
ایمنی طبیعی خطر عوارض ناشی از ابتلا به بیماری و ویروس را هم با خود دارد.
گاهی اوقات، محققان می‌توانند از این آگاهی در تشخیص خود استفاده کنند. برای مثال در مورد بیماری هپاتیت ب، گاهی اوقات تفاوت‌ها در آنتی بادی‌های خاصی می‌توانند برای تعیین این موضوع استفاده شوند که بیماری شخص فعال است یا مزمن.
همچنین این آنتی بادیها نشان می‌دهند که آیا واکسینه افراد موفق بوده است. افرادی که آنتی بادیها را از طریق ابتلا به بیماری بدست آورده‌اند، آنتی بادی خاصی دارند که در افراد واکسینه شده وجود ندارد (آنتی بادی که برای ایجاد ایمنی مهم نیست).
بیشتر واکسن‌های کووید ۱۹، فقط بخشی از ویروس را به سیستم ایمنی نشان می‌دهند. این بخش، پروتئینی است که انتخاب می‌شود تا بدن را برای یک پاسخ ایمنی قدرتمند آماده کند. (این شامل واکسن فایزر و مدرنا می‌شود.) در نتیجه، شخصی که به طور طبیعی مبتلا به ویروس شده است، احتمالا تعدادی آنتی بادی اضافی دارد که در اشخاصی نیست که واکسینایون موفقی داشته اند.
تفاوت بین ایمنی طبیعی و ایمنی واکسن موضوع بسیار پیچیده‌ای است. شما نمی‌توانید فقط ابتلا به بیماری را با واکسن مقایسه کنید، زیرا که واکسن‌ها ویژگی‌های یکسانی ندارند. به علاوه همه واکسن‌ها باعث تحریک پاسخ ایمنی یکسانی نمی‌شوند.
در بعضی از موارد، یک واکسن خاص احتمالا مانند ابتلا به بیماری نمی‌تواند پاسخ آنتی بادی موثری داشته باشد. اما گاهی اوقات ممکن است برعکس این موضوع اتفاق بیفتد. این امر بویژه زمانی صادق است که واکسن برای تحریک واکنشی قوی طراحی شده است.
ما نمی‌توانیم بدون بررسی داده‌های مشخص در بلند مدت فرضیه‌هایی را مطرح کنیم.
جمع بندی
واکسن‌ها بدن شما را با پروتئین‌های یک ویروس آشنا می‌کنند. این کار بدنتان را تحریک می‌کند تا سلول‌های B بسازد که در صورت قرار گیری در مقابل ویروس، آنتی بادی‌هایی را برای مبارزه با آن تولید می‌کنند. در نتیجه واکسیناسیون به بدنتان کمک می‌کند تا دچار بیماری یا مریضی شدید نشود.
ایمنی واکسن و ایمنی طبیعی از نظر نحوه هدایت بدن برای تولید آنتی بادیها در مقابل ویروس تفاوت دارند. اگرچه هر دوی آنها با تولید آنتی بادی‌هایی برای مبارزه با ویروس، سیستم ایمنی بدن را آماده می‌کنند.
بزرگترین مزیت ایمنی واکسن در این است که برای داشتن آنتی بادی‌های ویروس دچار خطر عوارض ناشی از ابتلا به بیماری نمی‌شوید.
خطرات بالقوه واکسن ها و آنتی بادیها
آنتی بادیها فواید زیادی دارند. آنها بیماری را از بین می‌برند و ایمنی پیشگیرانه‌ای را در مقابل ابتلا به بیماری در آینده ایجاد می‌کنند. اگرچه در شرایط نادری، آنتی بادیها می‌توانند واقعا بیماری را بدتر کنند. برای مثال، آنتی بادیها می‌توانند طوری به ویروس متصل شوند که ورود به سلول‌ها را برایشان آسان‌تر کنند.
یعنی اگر شخصی پس از بیماری خفیف اولیه، دوباره دچار آن بیماری شود، ممکن است بار دوم دچار نوع شدیدتری از بیماری شود. یا از لحاظ نظری یعنی شخص ممکن است واکنش بدتری به آن بیماری نشان دهد اگر که قبلا واکسن آن بیماری را زده باشد.
این وضعیت افزایش وابسته به آنتی بادی نامیده می‌شود و در ویروس‌هایی مانند دنگی ( (dengueدیده شده است. این ویروس ساخت یک واکسن موفق را دشوار کرده است.
در برخی (نه همه) بررسی‌های حیوانی، این موضوع در کرونا ویروس بسیار شبیه به عامل کووید ۱۹ دیده شد.
محققان که از این احتمال نظری آگاه بودند، با دقت این موضوع را بررسی کردند که آیا این وضعیت در کووید ۱۹ هم امکان دارد.
با این حال، هیچ نشانه‌ای از افزایش وابسته به آنتی بادی در کووید ۱۹ یافت نشد.
در واقع، بیش از ۱۶۶ میلیون آمریکایی به طور کامل واکسینه شدند و این واکسن‌ها در پیشگیری از بیماری و شدت گرفتن آن بسیار موثر بوده‌اند. موارد نفوذ سلولی تنها در درصد کمی از افراد واکسینه اتفاق می‌افتد.
همچنین گذشت زمان نشان می دهد که چطور ایمنی و پاسخ آنتی بادی در طولانی مدت تغییر می‌کند و به تعیین این موضوع کمک می‌کند که چه زمانی تزریق واکسن یادآور الزامی است.
جمع بندی
گاهی اوقات، آنتی بادیها طوری به ویروس متصل می‌شوند که باعث می‌شود آن ویروس راحت‌تر وارد سلول‌ها شود. با این وجود، هیچ نشانه‌ای از بروز این اتفاق در واکسن‌های کووید ۱۹ وجود ندارد.
خلاصه
آنتی بادیها به بدنتان کمک می‌کنند تا با بیماری‌های خاصی مبارزه کند. آنها زمانی شروع به فعالیت می‌کنند که بدن درگیر بیماری است. همچنین آنها در بدن باقی می‌مانند تا دوباره دچار همان بیماری نشوید.
واکسن روش دیگری است که بدن می‌تواند آنتی بادی بدست آورد. واکسن یک یا چند پروتئین ویروس را وارد بدن می‌کند. با این کار بدن را تحریک می‌کنند تا سلول‌های B بسازند که همین سلول‌ها آنتی بادی‌هایی را در مقابل یک ویروس خاص تولید می‌کنند.
واکسن روش موثر و ایمنی برای حفاظت از بدن در مقابل بیماری‌های واگیردار است. واکسن‌های کووید ۱۹ که به تازگی تحت مجوز استفاده اضطراری FDA تایید شده اند، ایمن ترین روش برای حفاظت از شما در مقابل کووید ۱۹ هستند. این واکسن‌ها به طور گسترده برای سنین ۱۲ سال به بالا موجود هستند.
منبع :
